Nederlandse bedrijven werken graag samen met start-ups, maar niet op het gebied van AI. Dat blijkt uit het nieuwe Open Innovation Report 2025, dat IT dienstverlener Sopra Steria (voorheen: Ordina) samen met business school INSEAD heeft uitgevoerd. 59% van de Nederlandse organisaties ging de afgelopen twee jaar weliswaar voor het eerst een samenwerking met een start-up aan (het hoogste percentage in Europa) maar niet specifiek vanwege hun AI expertise. Slechts 38% van de Nederlandse bedrijven heeft de afgelopen twee jaar samengewerkt met start-ups op het gebied van AI. Dat is het op één na laagste percentage van Europa terwijl de samenwerking met start-ups juist een goede manier is om AI snel te adopteren.
Bovendien blikken Nederlandse bedrijven ambitieus vooruit: maar liefst 87% geeft aan binnen nu en twee jaar opnieuw of voor het eerst met start-ups te willen samenwerken, eveneens een Europees record. Hiermee positioneert Nederland zich als voortrekker in de Europese focus op technologische vernieuwing. Toch brengt deze koppositie dus ook duidelijke uitdagingen met zich mee, met name op het gebied van AI.
Structuur en leiderschap als rem op samenwerking met start-ups
In Nederland ligt de verantwoordelijkheid voor start-up partnerships in 63% van de gevallen bij het middenmanagement. Dit percentage is aanzienlijk hoger dan het Europees gemiddelde van 46%. Deze positionering kan leiden tot trage besluitvorming over AI en een gebrek aan strategische sturing. Een probleem is dat het middenmanagement bewust of onbewust de samenwerking met AI-start-ups tegenhoudt.
40% van de Nederlandse bedrijven noemt een gebrek aan structuur als voornaamste belemmering in de samenwerking met start-ups op gebied van AI, net zoals Noorse (40%), Spaanse (35%) en Duitse (29%) bedrijven. Hiermee wordt zichtbaar dat het enthousiasme voor innovatie in Nederland groot is, maar dat de vertaalslag naar duurzame, impactvolle samenwerking met AI start-ups nog verdere professionalisering vereist.
Joy van Baren, Portfolio Director bij Sopra Steria Benelux: “Nederland laat indrukwekkende cijfers zien als het gaat om het enthousiasme en de intentie tot samenwerking met start-ups. Tegelijkertijd zien we dat er juist op AI-gebied kansen liggen om start-ups in te zetten om te versnellen. Om internationaal concurrerend te blijven, is het essentieel dat bedrijven AI niet alleen als technologie zien, maar ook verankeren in hun strategie.”
Internationale vergelijking onderstreept unieke positie Nederland
In vergelijking met buurlanden valt Nederland op door de intensieve samenwerking met start-ups. Zo scoort het land het hoogst op het gebied van open innovatie: 59% van de Nederlandse bedrijven is in de afgelopen twee jaar voor het eerst een samenwerking met een start-up aangegaan. De intentie om dergelijke samenwerkingen voort te zetten is eveneens sterk aanwezig; maar liefst 87% van de bedrijven geeft aan binnen twee jaar (opnieuw) met start-ups te willen samenwerken.
Toch zijn er ook aandachtspunten. Op het gebied van kunstmatige intelligentie blijft de adoptie achter: slechts 38% van de bedrijven heeft recent samengewerkt met een start-up die actief is in AI. Verder blijkt dat het middenmanagement in Nederland een opvallend grote rol speelt in deze samenwerkingen, met 63% van de verantwoordelijkheid die bij deze laag in de organisatie ligt. Tegelijkertijd vormt een gebrek aan structuur een belemmering: 40% van de bedrijven ervaart dit als obstakel in het effectief aangaan van samenwerkingen met start-ups.
