Meer dan 40% van de projecten rond agentic AI zal tegen eind 2027 worden stopgezet vanwege oplopende kosten, onduidelijke zakelijke meerwaarde of onvoldoende risicobeheersing. Dat stelt onderzoeksbureau Gartner. “De meeste agentic AI-projecten bevinden zich momenteel in een experimentele fase of zijn proefprojecten die vooral worden aangestuurd door hype en vaak verkeerd worden ingezet,” zegt Anushree Verma, Senior Director Analyst bij Gartner. “Dat belemmert organisaties in het onderkennen van de werkelijke kosten en complexiteit van grootschalige implementatie van AI-agents, waardoor projecten vaak niet verder komen dan de pilotfase. Organisaties moeten door de hype heen kijken en strategisch bepalen waar en hoe deze opkomende technologie echt toegevoegde waarde heeft.”
Uit een enquête van Gartner onder 3.412 deelnemers aan een webinar in januari 2025 blijkt dat 19% van de organisaties aanzienlijk heeft geïnvesteerd in agentic AI, 42% voorzichtig heeft geïnvesteerd, 8% nog helemaal niet, en de overige 31% een afwachtende houding aanneemt of het nog niet weet.
Veel leveranciers wakkeren de hype aan door aan zogenaamde “agent washing” te doen – het herlabelen van bestaande producten zoals AI-assistenten, robotic process automation (RPA) en chatbots, zonder dat deze werkelijk over agentic capaciteiten beschikken. Volgens Gartner zijn van de duizenden aanbieders van agentic AI slechts zo’n 130 echt substantieel.
“De meeste agentic AI-proposities leveren onvoldoende waarde of rendement op, omdat de huidige modellen nog niet volwassen genoeg zijn om zelfstandig complexe bedrijfsdoelstellingen te realiseren of verfijnde instructies over langere tijd op te volgen,” aldus Verma. “Veel toepassingen die nu als agentic worden gepresenteerd, hebben in werkelijkheid geen agentic aanpak nodig.”
Zakelijke meerwaarde realiseren
Ondanks de aanloopproblemen betekent agentic AI een grote stap vooruit op het gebied van AI-capaciteiten en marktkansen. De technologie biedt nieuwe mogelijkheden om middelen efficiënter in te zetten, complexe taken te automatiseren en innovaties binnen organisaties te realiseren – verdergaand dan wat traditionele automatiseringsbots of virtuele assistenten kunnen bieden.
Gartner verwacht dat in 2028 minimaal 15% van de dagelijkse werkbeslissingen autonoom genomen zal worden door agentic AI, tegenover 0% in 2024. Daarnaast zal tegen die tijd 33% van de bedrijfssoftware toepassingen bevatten op basis van agentic AI, terwijl dat in 2024 nog minder dan 1% is.
In deze beginfase adviseert Gartner om agentic AI alleen in te zetten wanneer er aantoonbare waarde of rendement uit te halen valt. Het integreren van agents in bestaande systemen kan technisch ingewikkeld zijn, workflows verstoren en dure aanpassingen vereisen. Vaak is het efficiënter om processen vanaf de basis opnieuw te ontwerpen, met agentic AI als uitgangspunt.
“Om echt waarde te halen uit agentic AI moeten organisaties zich richten op productiviteit op organisatieniveau, niet alleen op taakniveau,” zegt Verma. “Begin bijvoorbeeld met AI-agents voor beslissingsmomenten, automatisering voor routinetaken en assistenten voor eenvoudige opvragingen. Het draait uiteindelijk om waardecreatie door middel van lagere kosten, hogere kwaliteit, snelheid en schaalbaarheid.”
