Home Bots & Brains Forensisch onderzoek NFI traceert deepfakes via hartslag

Forensisch onderzoek NFI traceert deepfakes via hartslag

door Marco van der Hoeven

Tijdens de European Academy of Forensic Science (EAFS) 2025 in Dublin presenteert het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) een nieuwe benadering om deepfakes in videomateriaal te detecteren. Zeno Geradts, forensisch digitaal onderzoeker bij het NFI en bijzonder hoogleraar Forensic Data Science aan de Universiteit van Amsterdam, introduceert een methode waarbij hartslagvariaties in het gezicht worden geanalyseerd via bloedstroomdetectie.

De methode richt zich op subtiele kleurveranderingen in het gezicht die optreden als gevolg van vaatverwijding bij iedere hartslag. Deze veranderingen, zichtbaar op plaatsen waar de bloedvaten dicht onder de huid liggen zoals rond de ogen, het voorhoofd en de kaak, zijn doorgaans afwezig in gegenereerde videobeelden. Volgens Geradts wordt deze techniek voor zover bekend nog niet toegepast binnen forensisch onderzoek, maar de resultaten van lopende validatieonderzoeken geven aanleiding tot verdere ontwikkeling.

De oorsprong van de methode ligt in onderzoek dat Geradts rond 2012 uitvoerde naar de echtheid van zogeheten snuffmovies. Daarbij stuitte hij op een studie van het Massachusetts Institute of Technology, waarin werd aangetoond dat de hartslag van een persoon uit videobeelden is af te leiden via de adertjes in het gezicht. Destijds was de beeldcompressie nog onvoldoende om de kleurveranderingen betrouwbaar vast te leggen, maar door technologische vooruitgang is dat inmiddels wel mogelijk.

Het onderzoek is opgezet door Paula Pronk van het NFI en verder ontwikkeld door stagiaire Sanne de Wit. Zij voerde experimenten uit waarbij de hartslag van proefpersonen, gemeten met een smartwatch en hartslagmeter, werd vergeleken met kleurveranderingen in videobeelden van hun gezichten. De analyse werd uitgevoerd op 79 meetpunten in drie verschillende omgevingen: bij stilzitten, bij beweging en bij weinig licht. De resultaten toonden onder alle omstandigheden een meetbare overeenkomst, ongeacht de huidskleur van de proefpersonen.

Hoewel de methode nog niet is gepubliceerd en daarom nog niet formeel toepasbaar is in forensisch onderzoek, werkt het NFI aan de uitbreiding van de dataset en de verdere training van het onderliggende detectiemodel. De verwachting is dat deze benadering uiteindelijk kan worden toegevoegd aan het bestaande arsenaal aan deepfakedetectietechnieken.

Het NFI onderzoekt meerdere benaderingen om de echtheid van videomateriaal vast te stellen. Naast de klassieke inspectiemethoden zoals analyse van spraakafwijkingen of beeldartefacten, maakt het instituut ook gebruik van technieken zoals Electric Network Frequency (ENF) en Photo Response Non Uniformity (PRNU). Volgens Geradts schuilt de kracht van het forensisch onderzoek in het combineren en voortdurend verbeteren van deze uiteenlopende detectiemethoden.

Misschien vind je deze berichten ook interessant